Çocuklarda Öfke Nöbeti Nedir ve Ne Zaman Ortaya Çıkar?

ÇOCUKLARDA ÖFKE NÖBETİ

            Öfke nöbeti, çoğunlukla küçük çocuklarda görülen kontrol dışı bir kızgınlık ve sinir patlamasıdır.  Çocuk bu yaşta duygularını nasıl kontrol edeceğini bilmediği için öfkelendiğinde ne yapacağını bilemez, biz yetişkinler gibi kendi kendini sakinleştiremez. Bu nedenle çocuk öfke nöbeti sırasında ağlar, bağırır, tekmeler, vurur, çığlık atar, tepinir, hatta kendine zarar verecek davranışlarda bulunabilir.

            Genelde 2 yaşındaki çocuklarda daha çok görülür. Bu dönemdeki çocukların gelişim özelliklerine göre normaldir. Özellikle çocuk hasta ya da yorgunken ortaya çıkar, ancak çoğu zaman çocuktan bir şey yapması ya da yapmaması istendiğinde, inatlaşma sonucunda ortaya çıkar. Çok rahatsız edici olmasına rağmen büyümenin normal ve önemli bir parçasıdır.

            Amacımız çocuğun öfkesini yok saymak ya da baskılamak değil, kabul etmek ve onu nasıl idare edebileceğini, nasıl başa çıkabileceğini ya da öfkesini kabul edilebilir şekilde nasıl göstereceğini öğretmeliyiz. Çocuklara öfkelendiği için kızmayın duygularda hata olmaz çocuğunuza kızar ve öfkesini bastırmasını öğretirseniz bu duygu onun için zarar verici olacaktır. Mutluluk gibi öfke de normal bir duygudur ve çocuğun sadece bunu nasıl yöneteceğini öğrenmeye ihtiyacı vardır.

            Çocuğun öfke duygusunun nedeni; acı veren  duygularını önlemek için bir savunma olabilir; örneğin başarısızlık, düşük benlik saygısı, özgüven eksikliği ve sosyal izolasyon duyguları ile ilişkili olabilir; ya da kaygı ile ilişkili olabilir. Eğer böyle bir neden varsa hangi olaylardan sonra öfke nöbeti yaşadığına dikkat ederek tam nedenini bulabilirsiniz. Bu konuda öğretmeninden de yardım alabilirsiniz. Soruna göre yaptığınız yardım yetersiz oluyorsa bu konuda bir uzmandan yardım almakta fayda vardır.

             

ÖFKE NÖBETİ NE ZAMAN ORTAYA ÇIKAR?

            Hayal kırıklığı: Çocuk bir şeyi yapmaya çalışıp beceremediğinde yaşanabilir. Ya da  başkalarına derdini anlatamadığında.

            Bir yetişkinin dikkatini çekmemesi: Yürümeye yeni başlayan çocuk, olumsuz şekilde bile olsa dikkat odağı olmayı sever. Anne babası ya da başka biri daha önce bir öfke nöbetine büyük bir ilgi göstermişse, çocuk aynı taktiği şeyi tekrar deneyebilir.

            Bağımsızlık isteği: Yürümeye yeni başlayan çocuk bağımsız olmaya çabalar. Çoğu zaman “Ben yapıcam!” diye tutturur.

            Reddedilmek: Bir yetişkin çocuğa istediği bir şeyi vermeyi reddedebilir ya da daha büyük bir çocuk oyuncağını elinden aldığında.

            Açlık, yorgunluk: Bu durumlarda çocuklar daha duyarlı olur ve sinirlendiklerinde gösterdikleri tepkiyi etkileyebilir.

            Sınırları ve kuralları sınamak: Küçük çocuklarda zaman kavramı oluşmadığı için sabır, zaman ve bekleme kavramlarını anlayamaz. Anne baba, “ sabırlı olman ve sıra sana gelene kadar beklemen gerek” dediğinde bunu anlayamaz. Ya da birazdan ya da bir dakika dediğinizde bu sözcükler onlar için bir şey ifade etmez. Dolayısıyla bu durum onları öfkelendirebilir.