Çocuğunuza Özgüven Duygusu Aşılamak

Özgüven kişinin kendini nasıl gördüğü, kendi hakkında ne düşündüğü ve kendine ne kadar değer verdiğini ile ilgili yaptığı değerlendirme sonrası kendinden memnun olup olmadığıdır. Kişi kendinden memnunsa özgüveni yüksektir deriz. Özgüven kendiliğinden gelmez. Özgüven erken yaşta kazanılmaya başlanır. Çocukluk ve ergenlikteki deneyimlerle oluşur. Zekâ ile ilişkisi yoktur. Özgüvenin kaynağında, sevgi, kabul görme, sağlıklı iletişim, sağlıklı ilişkiler ve saygı vardır. Çocuğunuzun özgüven oluşturabilmesi için bu kaynakların aile, okul, iş sosyal çevre tarafından desteklemesi gerekir.

 Kendine güveni olmayan çocukların çoğu hayattaki başarısızlıklarını kendilerinin dışındaki nedenlere bağlarla bu nedenle kendine olan güvenlerini ve gelecekte ki başarılı olma şanslarını azaltırlar. Örneğin; özgüveni olmayan çocuk sınavı kötü geçtiğinde  “Öğretmen bana taktı, beni sevmiyor, sorular çok zordu” der. Olan çocuk ise “Sınavım kötü geçti iyi çalışmadığım anlamadığım yerden çıktı bir dahakine daha çok çalışmalıyım” diye düşünür. Başarısız olduğunda daha iyisini yapmak için motive olur.

            Çocuğunuza özgüven kazandırmak için neler yapmalısınız;

1. Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin, sevin ve saygı gösterin: Sizin olduğu gibi çocuğunuzunda bir kişilik yapısı vardır. Çocuğunuzu olmasını istediğiniz gibi değiştirmeye çalışmayın; olduğu gibi kabul edin. Aksi durumda hayal kırıklığı yaşarsınız ve çocuğunuzda olumsuz etkilenir. Farklı değişik fikirleri çocuğunuzun yanında kınamayın tam tersi o fikre  katılmasanız bile farklılığın hoşunuza gittiğini söyleyin. Çocuğunuza saygınızı ve değer verdiğinizi ilk olarak, onu ilk karşılaştığı kişilere ismiyle tanıştırarak ya da onunla ilgili kararlarda onunda fikrini alarak gösterebilirsiniz. 

2. Çevreyi Çocuklara Göre Ayarlayın: Çocuklar hazır olduklarında yapabilecekleri şeyleri kendilerinin yapmalarını sağlayın buna ihtiyaçları vardır. Örneğin kendi yemek yemeleri için onlara uygun plastik çatal, kaşık, rahatça kıyafetlerini asacakları bir dolap, kitaplarına istediklerinde uzanacakları ve erişebilecekleri boyda kitaplık, hatta kendi kendilerine kalkacakları yatak gibi. Kendi yapabileceği şeyleri asla onun yerine yapmayın, sadece yol gösterin.

3. Çocuklara Uygun Oyun Alanı Yaratın: Oyun oynamak çocuk için dünyanı tanımanın ve öğrenmenin bir yoludur. Oyun sorumluluk alma, işbirliği yapma, problem çözme becerilerini geliştirir. Bunun için çocuğunuza yeterli alan yaratın. Onlarla oynayın.

4. Sabır gösterin: Çocuğunuzun yaptığı işleri, kendi hızında yapmasına izin verin. Sabırsızlık göstermeyin.

5. Sorumluluk verin: Çocuğunuza neleri yapabildiğini göstermesi için fırsat tanıyın. Sürekli olarak kontrol edilmediği görevler almasına tek başına karar vermesine izin verin.

6. Sınırlı riskler almasını destekleyin: Çocuğunuz hayatında karşılaştığı zorluklarla başa çıkma yetisine güvenmelidir. Eğer aşırı koruyucuysanız ve çocuğunuz size çok bağımlıysa veya beklentiler çok yüksek olduğu için asla başarılı olamıyorsa kendisini güçsüz ve yetersiz hissedecektir. Yeni bir arkadaş edinme değişik bir yemek deneme gibi deneyimlerde bulunmasını destekleyin.

7. Cesaretlendirin, destekleyin ve takdir edin: Çocuğunuz sadece başarmaya değil, olumlu geribildirime ve onaylanmaya da ihtiyaç duyar. “Sıranı bekleme şeklini beğeniyorum, iyi bir çaba gösteriyorsun, daha sıkı çalışıyorsun, aferin” “senin en çok takdir ettiğim özelliklerinden biri...” gibi konuşmalarla onu iyi olduğu alanda destekleyin.

8. Hataları ve başarısızlıkları kabullenebilmesine yardım edin: Çocuğunuz hata yaptığında veya başarısız olduğunda, kendisini rahat, yenilgiye uğramamış hissetmeye ihtiyaç duyar. Bu engellerin yaşamın ve öğrenmenin normal bir parçası olduğunu ve bunlardan çıkaracak derslerin olduğunu açıklayın. Daha iyi bir çözüm bulmasına yardımcı olun “eğer topu bu şekilde atarsan gol olur” gibi. 

9. Duygularını ifade etmesine yardım edin: Çocuğunuzun duygularını bastırmasına neden olmayın. Öfke, kıskançlık bunlar herkesin yaşadığı duygulardır. Doğru olan çocuğunuzun bunları nasıl göstereceğini ve başa çıkacağını öğrenmesidir. Duygularını bastırması ilerde ciddi sorunlara yol açar. Çocuğunuz ancak duygularıyla yaşama becerisini öğrenirse mutlu olur.